2 Makkabeeërs 04
01Simon, doar we t hierboven al over had hebben, man dij tempelschatten en t voaderlaand verroaden het, begunde nou Onias te berabbeln. Hai zol Heliodorus tou aanvaal aanpittjed en aanstichter van aal ellèn west hebben.
02Hai duurde alderdeegs te beweren dat dizze hogepriester, dij zo veul gouds veur stad doan haar, dij zien volksgenoten altied beschaarmde en dij zoveul as e kon veur veurschriften opkommen was, zulm n landverroader was.
03Vijandschop laip aan t èn zo hoog op dat deur ain van Simon zien traauwe veurstanders moorden pleegd werden.
04Onias besefte wel hou gevoarlek dij vijandschop was, veuraal omdat Apollonius, Menesteus zien zeun en goeverneur van Cele-Syrië en Fenicië, Simon zien vijandeg optreden steunde.
05Hai ging doarom noar keunenk tou, nait om zien mitbörgers min te moaken, mor oet bezörgdhaid veur t aalgemaine en biezundere belang van aal lu van zien stad.
06Hai zag noamelk wel in dat allenneg n ingriepen van keunenk n èn moaken kon aan poletieke onrust en Simon zien aldernoarste stokerij.
07Dou keunenk Seleukes noa zien dood opvolgd wer deur Antiochus, ook bekend as Epifanes, wos Onias zien bruier Jason t hogepriesterschop te kriegen deur boudel om te kopen.
08In n onderhold mit keunenk beloofde hai hom drijhonderdsesteg zulvern talenten en doar bovenop nog ais tachteg, dij e woaraarns aans vothoalen zol.
09Boetendes zee e tou dat e honderdfiefteg talent doun zol as keunenk hom machtegde om n gimmestiekschoul te stichten en n oplaaidensinstituut veur jongkerels. Hai beloofde ook dat lu van Jeruzalem van nou òf aan Antiochenen nuimd worden zollen.
10 Keunenk ging der mit akkoord en Jason kreeg macht in handen. Votdoalek begunde hai zien volksgenoten Griekse menaaier van levent op te leggen.
11 Hai schafte veurrechten òf dij keunenk aan Jeuden verlaind haar op aanstoan van Johannes, dij zien zeun loater as ofgezant mit Romaainen akkoordjen zol over n vrundschopsverdrag. Hai verkloarde de olde Jeudse veurschriften veur ongeldeg en voerde gebruken in dij doar in stried mit wazzen.
12 Mit opzet luit e zien gimmestiekschoul stoef aan onderkaant van tempelbaarg zetten en hai preste de beste jongkerels n Griekse efebenhoud op te doun.
13 Onder invloud van schoamachtege Jason, dij t hogepriesterschop haildaal nait weerd was, nammen vergrieksen en overnoame van boetenlaandse gewoontes zo aldernoarst tou,
14 dat priesters heur altoardainsten nait meer noakwammen. Tempel verwoarloosden ze en ovvern deden ze nait meer aan. Veul laiver gingen ze zo gaauw as ze konden, votdoalek as ze oproup van gong heurden, noar worstelschoul om mit te helpen bie t gimmestieken. En dat was dwaars tegen Jeudse veurschriften in.
15 Griekse eretaikens haren ze meer in reken as eervolle plichten van heur veurolders.
16 Dat zodounde belandden ze in n stoere pezietsie, want dijent van wèl ze perbaaierden heur menaaier van leven noa te doun en doar haildaal op te lieken, dat wazzen nou juust heur vijanden en onderdrokkers.
17 Zo as blieken zel oet wat er nog komt, is t n minne zoak veur mensken as ze goddelke veurschriften verpoazen.
18 n Moal dou in Tyrus, doar keunenk bie was, vaaierjoarliekse wedstrieden holden werden,
19 stuurde dij smerege Jason n ofvoardegen van zogenoamde Antiochenen oet Jeruzalem. Dij ofgezanten haren drijhonderd zulvern drachmes mitkregen veur n ovver aan Herakles, mor omdat ze vonden dat dat gain pas gaf, wollen ze t bedrag laiver aan aans wat besteden.
20 Zo wer t geld dat ofzender veur n ovver aan Herakles onnaaierd haar, deur lu dij t mitnomen haren, bruukt veur t oetrusten van oorlogsschepen.
21 n Aander moal vernam Antiochus van Apollonius, zeun van Menesteus, dij noamens keunenk inhuldegen van keunenk Filometor van Egypte biewoond haar, dat Filometor hom vijandeg gezind was. Antiochus muik zok zörgen om vaaileghaid van zien riek en raaisde via Joppe noar Jeruzalem tou.
22 Jason en inwoners van stad huilen keunenk mit veul stoatsie in en keunenk dee zien intocht mit n feestelke fakkeloptocht.
23 Drij joar noadat Jason benuimd was, stuurde hai Menelaüs, n bruier van Simon, doar we t al eerder over had hebben, noar keunenk tou om hom t beloofde geld aan te langen en n poar haardneudege stoatszoaken te regeln.
24 Menelaüs brochde n bezuik bie keunenk en bewees hom ale eer. Doarbie dee e zok veur of was e n respektoabel man. Hai bood drijhonderd zulvern talenten meer as Jason en wos zo t hogepriesterschop in handen te kriegen.
25 Mit n mandoat van keunenk in buus kwam e in Jeruzalem weerom, aalhouwel hai t hogepriesterschop haildaal nait weerd was. Nee, net aansom, hai was in oard n eerste tiran en kon tekeer goan as n wild baist.
26 Zo wer Jason, dij zien aigen bruier deur boudel om te kopen der oet waarkt haar, nou op zien beurt deur n aander van zien stee verdreven. Hai mos oetwieken noar Ammon.
27 Mor nou Menelaüs ainmoal macht te pakken haar, druig e t geld dat e keunenk touzegd haar, nait òf,
28 ondanks dat Sostratus, kommedant van börg, dij belasten inbeuren mos, hom verschaaident moal aanmoande. Ten lesten werden ze mit zien baaident bie keunenk ontboden.
29 Menelaüs stelde zien bruier Lysimachus aan as hogepriester in zien stee. Sostratus gaf zien boan over aan Krates, aanvoerder van Cyprioten.
30 Net in dij tied wazzen inwoners van Tarsus en Mallus in opstand kommen, omdat keunenk dizze steden aan Antiochis, zien laifke, doan haar.
31 In aal hoast ging keunenk ter hèn om odder op zoaken te stellen. Hai luit Andronikus, ain van zien hoge boazen, as zien ploatsvervanger achter.
32 Menelaüs zag zien kaans schoon en roofde wat golden spullen tou tempel oet. n Stokkewat gaf e aan Andronikus, aandern kon e verkopen aan Tyrus en steden der om tou.
33 Onias kwam der achter wat of ter gebeurd was en noadat e eerst zien touvlocht zöcht haar in vrijploats Dafne bie Antiochië, muik e doar flink beswoar tegen.
34 Doarop nam Menelaüs Andronikus in vertraauw en vruig hom Onias van kaant te moaken. Andronikus luit zok overhoalen en ging noar Onias tou. Hai wer vrundelk ontvongen en beswoor hom dat e mit goie bedoulens kommen was. Aalhouwel Onias zoak nait haildaal vertraauwde, luit e zok mitnemen noar boeten tou. Ze wazzen nog mor net oet vrijploats vandoan of Andronikus sluig hom dood, zunder ook mor n spiertje ontzag veur t recht.
35 Nait allenneg Jeuden mor ook n haile bult aandern wazzen woedend en aargerden zok aan dizze gemaine moord.
36 Dou keunenk oet Cilicië weeromkommen was, kwammen Jeuden van Antiochië zok bie hom bekloagen en Grieken gavven ook heur ofkeer te kennen over onrechtmoatege menaaier doar Onias op om t levent brocht was.
37 Antiochus haar t ter onder te doun en was slim verdraiteg. Hai mos schraiven om Onias dij zo'n bedachtzoam en evenredeg man west haar.
38 Helleg in hoed ropte hai Andronikus zien sangen mantel òf en scheurde hom zien klaaier van t lief. Hai luit hom deur haile stad voeren aan t stee tou doar hai zok aan Onias vergrepen haar. Doar muik e n èn aan t levent van dij gemaine moordenoar, dij zo van de Heer zien verdainde straf kreeg.
39 Doar Menelaüs van wos, vergreep Lysimachus zok in Jeruzalem verschaaident moal aan tempelschat. Dou dat bekend wer, noadat al hail wat schatten roofd wazzen, kwam t volk tegen Lysimachus in n bainen.
40 Dij bewoapende om en bie drijdoezend man en luit dij onder permoters van ain of aander Auranus - man was krekt zo dom as e old was - mit geweld insloagen op woedende koppel volk dat doar op n bult lopen was.
41 Lu luiten dat nait op zok zitten en grepen stainen, dikke stokken holt en handenvol stroatendrek en bekoegelden in t wilde weg manlu van Lysimachus der mit.
42 Gounent laipen wonden op, paardie muiken ze alderdeegs dood en aandern juigen ze op vlucht. Tempelrover zulm sluigen ze dood bie schatkoamer.
43 Noar aanlaaiden hiervan wer Menelaüs veur t gerecht doagd.
44 Keunenk kwam noar Tyrus tou, doar drij ofgevoardegden van road van oldsten bie hom heur zoak beplaaitten.
45 Dou Menelaüs inzag dat e rechtszoak verlaizen ging, zee hai geld tou aan Ptolemeüs, zeun van Dorymenes, as dij keunenk beproaten kon.
46 Ptolemeüs nam keunenk mit noar zoelengaang tou om, zo as e zee, eefkes n luchtje te scheppen. Doar wos hai hom over te hoalen.
47 Menelaüs, aanstichter van aal t kwoad, wer zodounde vrijsproken. Ongelokkege aankloagers dij nog vrij oet goan wazzen as ze heur zoak bie Skythen beplaait haren, werden deur keunenk tou dood veroordaild.
48 Zunder omstèl werden zai, dij veur stad, veur volk en veur tempelraif opkommen wazzen, in stried mit aal recht, straft.
49 Inwoners van Tyrus, dij dizze misdoad ofkeurden, bezörgden heur n schitternde begraftenis.
50 Zo bleef Menelaüs deur hebzucht van machthebbers in zien amt. Hai vuil van t aine kwoad in t aander en dee zien laandslu dik onrecht aan.
|
